Baranów: Co łączy Majową Konstytucję z Baranowem?

Uroczystości z okazji rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.

3 maja br. przedstawiciele samorządu gminy Baranów: przewodniczący Rady Gminy Marian Kremer, sekretarz gminy Ilona Skiba oraz kierownik Centrum Usług Wspólnych Sylwia Szmaja w asyście strażackich pocztów sztandarowych złożyli kwiaty pod pomnikiem Serca Chrystusowego – ku Czci Ofiar Wojen Światowych, tradycyjnym w Baranowie miejscu uroczystości patriotycznych. Zebrani odśpiewali „Mazurka Dąbrowskiego”, a do wspólnej modlitwy za zdradzonych bohaterów naszej wolności sprzed 227 lat zaprosił ks. kanonik Jerzy Kondal.
Rocznicowe spotkania mają to do siebie, że zapominamy często, po co się spotykamy, zacierają się kontury zdarzeń sprzed wieków. Spróbujmy więc spojrzeć na opisane wyżej zdarzenie nieco inaczej. Czy jest jakiś bezpośredni związek łączący malutki Baranów, leżący i wówczas u wrót Wielkopolski, z Sejmem Wielkim i Konstytucją 3 Maja? Z zachowanych dokumentów wynika, że już połowie XV wieku to szlacheckie miasto miało swojego burmistrza i Radę Miejską. Po II rozbiorze Polski (1793 r.) Baranów znalazł się pod panowaniem pruskim. Prusacy z katowską cierpliwością uśmiercali Baranów. Miasteczko, pozbawione niegdysiejszych praw i przywilejów, z przetrąconą gospodarką, w końcu XVIII wieku wyludnia się i w 1816 r. liczy zaledwie 350 mieszkańców. W latach 1905-1907 miały tam miejsce protesty i wystąpienia Polaków przeciwko nasilającej się akcji germanizacyjnej. W odwecie zaborca zadaje Baranowowi śmiertelny cios, pozbawiając go w 1907 r. praw miejskich. A gdyby „akt ostatniej woli i testament gasnącej ojczyzny” nie stałby się owym testamentem, gdyby plan reformatorów powiódł się, jaki los czekałby Baranów? Przecież Konstytucja 3 Maja została zaprojektowana w celu zlikwidowania wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja zmieniła ustrój państwa, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa. Niestety Fryderyk Wielki okazał się wiarołomnym zdrajcą, a przyjęcie monarchicznej Konstytucji 3 Maja sprowokowało wrogość Imperium Rosyjskiego, które od 1768 r. było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie w obronie konstytucji Polska, zdradzona przez swojego pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma II, została pokonana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej, wspierające konfederację targowicką.

~ es