Historia: Płk dr medycyny Paweł Orszulok, uczestnik walk o niepodległość Polski, rodem z Bralina – część 1

Polski działacz niepodległościowy i więzień polityczny w zaborze pruskim, emigrant do Westfalii i Bawarii, pomorski gimnazjalista, student teologii, filozofii i medycyny, lekarz…

Paweł Orszulok urodził się 22 maja 1877 r. w Bralinie (wtedy pow. Syców, Kreis Wartenberg) na Śląsku, jako syn gospodarza Wojciecha Teodora i Krystyny z d. Lewek. Został ochrzczony 4 dni później w kościele Narodzenia NMP na Pólku pod Bralinem i otrzymał imię Paul. Nie wiadomo, gdzie rozpoczął naukę. Można tylko przypuszczać, że było to w miejscowej szkole powszechnej, poprzedniczce dzisiejszej Szkoły Podstawowej im. Mikołaja Kopernika, choć zlokalizowanej w innym miejscu niż obecna, bo przy ul. Kościelnej 7. Teraz jest ona budynkiem mieszkalnym, nazywanym jednak nadal „starą szkołą”. Być może też jeden z jego dalszych krewnych (albo jest to jedynie zbieżność nazwisk) uczył tam później, bo znany braliński regionalista Jacek Kuropka, napisał mi, że jego babcia, Jadwiga z d. Perlitius (1902-1991) wspominała nauczyciela o tym nazwisku (choć nie wiadomo już niestety, jakie miał imię), który w czasie I wojny światowej musiał się ewakuować po angielsku przez okno wobec gniewu matek dzieci, jakie wcześniej pobił, w efekcie przegrał nie tylko tę bitwę z kobietami z Bralina, ale wysłany na front rzekomo poległ… Dobrze więc, że dziś nauka odbywa się już bez „kar cielesnych” i nauczyciele nie muszą uciekać ze strachu przed rodzicami poszkodowanych w ten sposób…

~ Tomasz Kostek Górecki, Akademia Sztuki Wojennej

Więcej w nr 9 (1468) 2022 r. „Tygodnika Kępińskiego”